Thursday, October 18, 2007

Rode Khmer Tribunaal

In de vroege ochtend in het tropisch groene Noorden van Cambodja komen ongeveer 30 jongeren op hun brommertjes aan bij een leegstaand huis. Het huis doet vandaag dienst als workshop ruimte. De jongeren zijn gekomen om meer te leren over het Rode Khmer regime dat 28 jaar geleden ten einde is gekomen, en waarin naar schatting zo’n 2,5 miljoen Cambodjanen zijn omgekomen. Pol Pot, de voorman van de Rode Khmer, is inmiddels overleden, en een proces van verzoening of gerechtigheid is er eigenlijk nooit geweest. Daar lijkt nu verandering in te komen, met de komst van het Rode Khmer oorlogstribunaal.

Onder de meerderheid van de, voornamelijk rurale, bevolking van Cambodja bestaat nog steeds weinig duidelijkheid over de Rode Khmer periode. Op Cambodjaanse scholen wordt hierover geen onderwijs gegeven, omdat het nog steeds door velen gezien wordt als een politiek gevoelig onderwerp. En Cambodjanen houden zich het liefst zo ver mogelijk van politiek. De informatie die de meeste mensen hebben over deze zwarte jaren uit de Cambodjaanse geschiedenis komt dan ook voornamelijk voort uit individuele ervaringen, verhalen en interpretaties. Dit heeft ertoe geleid dat een groot aantal van de jongeren in Cambodja in ontkenning zijn over wat er tijdens deze periode is gebeurd; de verhalen zijn simpelweg te gruwelijk en te ongestructureerd om te kunnen geloven dat ze waar zijn...

Er zijn ook nog veel voormalige Rode Khmer die er nog steeds van overtuigd zijn dat de waarheid is verdraaid, wat verklaart waarom de Rode Khmer nadat ze waren verdreven in 1979 nog 13 jaar lang actief guerilla konden voeren vanuit de jungle en het platteland. Sommige kinderen van voormalig Rode Khmer leden verdedigen de daden van hun ouders, en er wordt gretig gebruik gemaakt van complot-theorieen, het liefst met Vietnamezen.

Dat een proces van verzoening lang op zich heeft laten wachten is duidelijk. De verwachtingen zijn hoogespannen van de rol die het tribunaal hierin zou kunnen spelen. Het Tribunaal, of ‘kort’weg de Extraordinary Chambers in the Court of Cambodia, is pas recentelijk op gang gekomen - aangezien sommige voormalig Rode Khmer leden nu belangrijke posities bekleden in de politiek en de overheid, lag het oprichten van een tribunaal altijd wat gevoelig.

Op dit moment is duidelijk dat er vijf verdachten zijn die zullen worden aangeklaagd. Daarvan zijn twee namen bekendgemaakt aan het publiek: Duch, de voormalig leider van de beruchte S-21 gevangenis in Phnom Penh zat al sinds 1999 in de gevangenis, zonder proces overigens. Ook Nuon Chea, ook wel bekend als ‘Brother Number 2’, of Pol Pot’s rechterhand, is recentelijk gearresteerd.

Het is moeilijk te begrijpen dat deze, nu dunne, oude en krakkemikkige mannen zich schuldig hebben gemaakt aan deze wandaden. Maar er is genoeg bewijs: in de gevangenis die Duch heeft geleid, nu het huidige genocide museum, hangen de duizenden portretten die hij heeft laten maken van alle gevangenen op moment van binnenkomst. Dat heeft een indrukwekkende erfenis opgeleverd van duizenden foto’s van mannen en vrouwen, soms met kind op schoot, soms glimlachend, soms paniekerig. Het besef dat slechts vijf van deze mensen de gevangenis hebben overleefd is overweldigend. Het prikkeldraad dat nu nog te zien is op de muren van het gebouw, moest voorkomen dat de gevangenen zich uit wanhoop uit het gebouw naar beneden stortten. De tot martelwerktuigen omgevormde sportapparaten van de voormalige school staan nog steeds op de plek waar ze het laatst zijn gebruikt.

Het tribunaal, afhankelijk van financiering, heeft drie jaar om de waarheid te achterhalen, waarvan er nu al bijna één voorbij is. Het tribunaal bestaat uit een internationaal en een Cambodjaans deel, en het ziet er op dit moment naar uit dat alleen het internationale deel op meer financiering kan rekenen. Een recent corruptie schandaal, met betrekking tot de selectie en beloning van het Cambodjaanse personeel, heeft ervoor gezorgd, naast wat andere schandalen, dat veel international donoren alleen nog geld in het internationale potje willen doen. Het Cambodjaanse gedeelte is nu voor een groor deel afhankelijk van financiering door de Cambodjaanse overheid, die nog steeds niet het toegezegde geld voor de eerste drie jaren beschikbaar heeft gemaakt. De komende tijd zullen de medewerkers van het tribunaal hard moeten werken om het vertrouwen terug te winnen.

Voor meer informatie kijk op www.eccc.gov.kh.

0 Comments:

Post a Comment

<< Home